TYPE OF LAND DEEDS IN THAILAND

ในประเทศไทยมีโฉนดที่ดินหลายประเภทที่แสดงถึงกรรมสิทธิ์และสิทธิในที่ดิน โฉนดที่ดินเหล่านี้ออกโดยรัฐบาลไทยและให้การคุ้มครองทางกฎหมายและเอกสารในระดับต่างๆ ต่อไปนี้คือประเภทหลักของโฉนดที่ดินในประเทศไทย:

1. โฉนด (น.ส.4จ.): โฉนดเป็นเอกสารสิทธิ์ที่ดินระดับสูงสุดในประเทศไทย ซึ่งให้การคุ้มครองทางกฎหมายที่เข้มแข็งและถือเป็นรูปแบบการเป็นเจ้าของที่ดินที่ปลอดภัยที่สุด โฉนดที่ดินมีขอบเขตที่ชัดเจนและออกให้สำหรับที่ดินที่ได้รับการสำรวจและวัดอย่างถูกต้องโดยรัฐบาล ซึ่งช่วยให้มีสิทธิ์ในการเป็นเจ้าของที่ดินอย่างสมบูรณ์และทำให้การทำธุรกรรมและการพัฒนาที่ดินเป็นเรื่องง่าย

2. นส.3 ก.: นส.3 ก. เป็นเอกสารสิทธิ์ที่ดินที่รับรองการเป็นเจ้าของที่ดินแต่ไม่มีความแม่นยำเท่ากับโฉนด โฉนดจะออกให้กับที่ดินที่ไม่ได้ผ่านการสำรวจอย่างสมบูรณ์แต่ได้รับการวัดและทำเครื่องหมายโดยเจ้าหน้าที่ของรัฐตามขอบเขตที่ดินของเพื่อนบ้าน แม้ว่าจะมอบสิทธิการเป็นเจ้าของที่คล้ายคลึงกันกับโฉนด แต่ก็อาจต้องมีขั้นตอนเพิ่มเติมเพื่อกำหนดขอบเขตที่แน่นอนหากเกิดข้อพิพาทขึ้น

3. นส.3: นส.3 เป็นเอกสารแสดงกรรมสิทธิ์ที่ดิน แต่ไม่มีการวัดและขอบเขตที่ชัดเจน ออกโดยอาศัยคำประกาศของเจ้าของที่ดินและเจ้าของที่ดินข้างเคียง หากเกิดข้อพิพาทเรื่องที่ดินขึ้น อาจต้องดำเนินคดีทางกฎหมายเพิ่มเติมเพื่อกำหนดขอบเขตและสิทธิการเป็นเจ้าของที่ดินที่ชัดเจน

4. ปอ. ต. 5 (ส.ก. 1): ปอ. ต. 5 หรือเรียกอีกอย่างว่า ส.ก. 1 เป็นหนังสือรับรองสิทธิครอบครองที่ออกให้สำหรับที่ดินที่ใช้เพื่อการเกษตร โดยหนังสือรับรองนี้จะให้สิทธิในที่ดินบางส่วนแก่ผู้ครอบครองแต่ไม่ได้ให้กรรมสิทธิ์เต็มจำนวน โฉนดที่ดินประเภทนี้มีความปลอดภัยน้อยกว่าและสามารถยกระดับเป็น น.ส. 3 หรือโฉนดได้ผ่านกระบวนการทางกฎหมาย หากเป็นไปตามเงื่อนไขบางประการ

5. ปอ. ต. 6 (ส.ก. 2): ปอ. ต. 6 หรือเรียกอีกอย่างว่า ส.ก. 2 เป็นหนังสือรับรองการครอบครองชั่วคราวที่ออกให้กับที่ดินสาธารณะหรือที่ดินที่ไม่ได้เป็นของเอกชน หนังสือรับรองนี้ให้สิทธิการใช้งานที่จำกัดแก่ผู้ครอบครองแต่ไม่ได้ให้กรรมสิทธิ์ หนังสือรับรองเหล่านี้มักออกให้เพื่อวัตถุประสงค์ทางการเกษตรหรือที่อยู่อาศัยบนที่ดินสาธารณะ

6. สป.ก. 4-01 เป็นโฉนดที่ดินเพื่อการเกษตร ซึ่งมักพบในเขตชนบท เป็นที่ดินของรัฐที่โอนให้แก่ครอบครัวยากจนเพื่อวัตถุประสงค์ทางการเกษตร โดยอนุญาตให้มีถิ่นที่อยู่บางส่วนในที่ดิน เป็นเรื่องยากที่คนต่างชาติจะมีสิทธิ์ในโฉนดที่ดินประเภทนี้

   ในประเทศไทยยังมีสิทธิทางกฎหมายอื่นๆ ที่มีลักษณะรองลงมาจากการเรียกชื่อบุคคลว่า เอ็ด ซึ่งเรียกกันทั่วไปว่า:

   1. สิทธิครอบครอง: โฉนดที่ดินประเภทหนึ่งที่ไม่ค่อยมีใครใช้ เพราะเป็นโฉนดที่ดินประเภทหนึ่งที่อ่อนแอที่สุด โดยปกติแล้วโฉนดที่ดินจะเป็นกรรมสิทธิ์ที่ดินที่ตกทอดมาโดยได้รับการพิสูจน์โดยการชำระภาษีที่สำนักงานบริหารส่วนท้องถิ่น
   2. สิทธิในการอยู่อาศัย: สิทธิที่จะอยู่ในบ้านหรือที่อยู่อาศัยอื่น ๆ โดยไม่ต้องกังวลว่าจะถูกขโมย
   3. สิทธิในการใช้ประโยชน์: สิทธิที่จะใช้หรือได้รับผลกำไรหรือผลประโยชน์จากทรัพย์สินที่เป็นของบุคคลอื่น
   4. สิทธิเหนือพื้นดิน:  สิทธิที่จะสร้างบนที่ดินโดยไม่ต้องเป็นเจ้าของ

สิ่งสำคัญที่ต้องทราบคือโฉนดถือเป็นรูปแบบการเป็นเจ้าของที่ดินที่ปลอดภัยและเป็นที่นิยมที่สุดในประเทศไทย เมื่อพิจารณาการทำธุรกรรมหรือเช่าที่ดิน ขอแนะนำให้ตรวจสอบเอกสารสิทธิ์ที่ดินและปรึกษากับผู้เชี่ยวชาญด้านกฎหมายหรือหน่วยงานของรัฐที่เกี่ยวข้องเพื่อให้แน่ใจว่าเอกสารสิทธิ์ที่ดินที่เกี่ยวข้องนั้นถูกต้องตามกฎหมาย